Bilgi Notu 2022/022 Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararname Hk. (Torba Kanun)

                                                                                                                                                                             Tarih: 11.11.2022

BİLGİ NOTU

(2022/22)

Konu : Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hk.

09 Kasım 2022 tarih ve 32008 sayılı Resmi Gazete’de "Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun No:7420)" yayımlandı.

Kanun ile yapılan vergi düzenlemelerine ilişkin açıklamalardan öne çıkanlar aşağıda sunulmuştur;

A. GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1. Meskenlerde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Dayalı Elektrik Üretiminde Teşvik Sınırı 25 kW’dan 50 kW’a Çıkarıldı

Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinde yapılan değişiklikle, lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında apartmanların çatı ve cephelerinde kurulan elektrik üretim tesislerine 25 kW'lık sınır dahilinde sağlanmış olan vergi teşvikinin sınırı 50 kW olarak yeniden belirlendi.

2. Çalışanlara Yemek Bedeli Olarak Yapılan Günlük Belirli Bir Tutarı Aşmayan Ödemeler İstisna Kapsamına Alındı;

Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinde yapılan değişiklikle; çalışanlara nakit olarak verilecek yemek bedelleri gelir vergisinden istisna edildi. İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışanlara, çalışılan günlere ait yapılan bir günlük yemek bedelinin 2022 yılı için 51,00 TL’yi aşmayan nakit ödemeler istisna kapsamına alındı. Nakit yemek bedelleri ücret gibi çalışanların banka hesabına yatırılması gerekiyor. Uygulama kanunun yasalaştığı ayı izleyen ay başından itibaren (yani 01 Aralık 2022 tarihinden itibaren) başlayacak.

3. Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerde Çalışanlara Yapılan Ücret Ödemeleri İstisna Kapsamına Alındı;

Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesine eklenen 19. bent ile yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisi istisnası kapsamına alındı. 

4. Çalışanlara 1.000 Türk Lirasına Kadar Yapılacak Elektrik, Doğalgaz Ve Isınma Gideri Ödemesi Gelir Vergisinden ve Sigorta Priminden İstisna Edildi;

Kanunun Geçici 1 inci maddesi gereğince işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere bu kanunun yürürlüğe girdiği 09.11.2022 tarihinden itibaren 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarihler dahil), mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000,00 TL'yi aşmayan ödemelerin, sigorta primine esas kazanca dahil edilmemesi sağlandı ve gelir vergisi istisnası kapsamına alındı.

5. Bireysel Katılım Yatırımcısı (Melek Yatırımcı) İndirimi Uygulamasının Süresi, 31/12/2027 Tarihine Kadar Uzatıldı;

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 82. maddesinde yapılan düzenlemeyle bireysel katılım yatırımcısı indirimi uygulamasının uygulama süresi 31.12.2027 tarihine kadar uzatıldı, yararlanılacak indirim tutarı ise 1.000.000,00 TL’den 2.500.000,00 TL’ye çıkarıldı. 

B. KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1. “Sermaye Azaltımında Vergileme” Konusu, Kanun Maddesi Olarak Düzenlendi;

Kurumlar Vergisi Kanunu’na “Sermaye Azaltımında Vergileme” başlıklı 32/B maddesi eklendi. Madde, bu kanunun yayımlandığı tarihte (09.11.2022 tarihinde) yürürlüğe girdi.

Eklenen maddeye göre;

1. Kurumlar tarafından sermayeye eklenen öz sermaye kalemlerinin, sermayeye eklendiği tarihten itibaren 5 tam yıl geçtikten sonra herhangi bir şekilde sermaye azaltımına konu edilmesi durumunda, nakdi veya ayni sermaye ile sermayeye eklenen diğer unsurların toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma konu edilen tutar içerisindeki sermaye unsurları tespit olunacak. 

Söz konusu oranın tespitinde;

• Sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya sermaye hesabından başka hesaplara aktarımı kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,
• Sadece kar dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,
• Vergiye tabi olmayan ayni ve nakdi sermayenin,

toplam sermaye içindeki payları dikkate alınacak ve buna göre vergilendirme yapılacak.

1. Kurumların öz sermaye kalemlerini sermayeye ekledikleri tarihten itibaren 5 tam yıllık süre tamamlanmadan sermaye azaltımı yapmaları durumuda, azaltımın sırasıyla 1. Fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sermaye unsurlarından yapıldığı kabul edilecek.
2. Sermaye azaltımında öncelikli olarak sermayeye ilave edilen öz sermaye kalemlerinden, sermayeye eklenme tarihi 5 tam yıllık süreyi geçmemiş olanların işletmeden çekildiği kabul edilecek.
3. 1.,2. Ve 3. Fıkralar kapsamında sermaye azaltımı suretiyle tespit olunan sermaye unsurlarından;

• 1. Fıkranın (a) bendi kapsamında olanlar kurumlar vergine ve vergi kesintisine,
• 1. Fıkranın (b) bendi kapsamında olanlar sadece vergi kesintisine

tabi tutulacak. Kurumlar vergisi ve vergi kesintisine tabi sermaye unsurlarında, kesinti matrahı hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar olup, bu tutar üzerinden KVK 15. Ve 30. Maddeleri ile GVK 94. maddesi hükmü kapsamında kesinti yapılacak.

1. Geçmiş yıl zararlarının mahsubu suretiyle sermaye azaltılması durumunda, azaltıma konu edilen sermaye unsurları da yukarıda belirtilen hükümler kapsamında tespit edilecek, ancak bu tutarlar üzerinden kâr dağıtımı veya ana merkeze aktarılan tutar kapsamında vergi kesintisi yapılmayacak.

2. Kur Korumalı Mevduat Uygulama Süresi 31.12.2023 Tarihine Kadar Uzatıldı;

Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesinde yapılan düzenleme ile Türk lirasına çevrilmesi gereken yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31.12.2023 olarak belirlendi.

Ayrıca söz konusu maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanına istisnayı, 31.12.2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma konusunda yetki verildi. Değişiklik 26.05.2022 tarihinden itibaren uygulanacak.

C. DİĞER KANUNLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1. Küçük Alacaklarından Feragat Eden Mükelleflere Bu Alacaklarını “Değersiz Alacak” Kabul Ederek Kayıtlarından Çıkarma İmkanı Getirildi;

Borçlusu gerçek kişi olan ve İcra ve İflas Kanunu veya Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun kapsamında icra takibi başlatılmış olan küçük alacakların tasfiyesi amacıyla yapılan bu düzenleme ile;

Küçük alacak olarak, 15/8/2022 tarihine kadar icra takibi başlatılmış bulunan ve her bir takip dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dâhil 2.000,00 Türk lirası ve altındaki alacaklar dikkate alınmakla birlikte bu tutarın üzerinde takip başlatılmış olup aynı tarih itibarıyla takip bakiyesi bu tutar ve altına inmiş icra takipleri de küçük alacak kapsamında sayıldı. 

Maddeyle küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre "değersiz alacak" kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı sağlandı.

Ayrıca varlık yönetim şirketlerince takip edilen ve anaparası 2.500,00 Türk lirası ve altında bulunan alacakların, anaparasının yarısı Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanarak ödenmek suretiyle kalan kısmının, vekâlet ücreti, faiz ve benzeri ek yükümlülüklerin takibinden vazgeçilmesi sağlandı.

2. Turizm Payı Alınan Mükellefler İle Bu Mükelleflerden Alınan Pay Oranları Yeniden Düzenlendi;

Turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranları yeniden düzenlendi ayrıca turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına son verildi. 

Buna göre, 7183 sayılı Kanunun 6. maddesinin 2. fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirildi.

“a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde beş, 

b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde beş,

c) Deniz turizmi tesislerinden binde beş,

ç) Seyahat acentelerinden (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde beş, 

d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde beş,”

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımla,

Bessat ÖZ

Mali Müşavir

Bağımsız Denetici